Geçmişe Kaçarken Şimdi Nerede: Birtakım Kadınlar

Muhtemelen 2017 konulu içeriklerin neredeyse hepsine doydunuz ve 2018‘e de başladık. Ne gerek var artık sayılar üzerinden bir şeyleri bölmeye, değil mi? Kasım sonunda bir çalma listesi serisine başlayacağımı duyurmuştum. Şahsen onu bitirip yayınlamanın derdine düştüm sadece.

Amacım ’90 ortaları ile ’00 başlarında bir şekilde hafızalarımıza kazınan ve/veya hoşumuza giden şarkılara ses veren sanatçıların son zamanlarda ne alemde olduğuna bakmaktı.

Tamamen 2017 odaklı bir listeyle karşılaşmayacağınızın garantisini şu kriterleri izleyerek veriyorum;

  • Öncelikle seriyi müzik türlerine göre oluşturmayı hiç istemedim. Yıllarca müzik türlerine göre oluşturulmuş müzik listelerine tanık oluyoruz. Bunun yerine daha farklı bir kategorizasyon tercih ettim.
  • Ele aldığım dönem 90’ların ortalarından başlıyor. Bitişi ise 2004. Burada ele aldığım tüm eski şarkılar o dönemlerde TV’de müzik videolarını gördüğüm şarkılardan oluşuyor. Müzik keşfi ve tüketimimizin ağırlıklı olarak Number 1, MTV, VH1, Dream TV ve Genç TV gibi kanallardaki programlar ile radyolara bağlı olduğu bir dönem. Haliyle, başlangıcı kesin olarak saptamak olmadı. 2005 ise kişisel müzik dinleme alışkanlığımda net bir değişikliği simgelediğinden, bitiş tarihini koymak daha kolay oldu.
  • Sanatçıların müzik üretiminde ne kadar aktif olduklarını Spotify’daki profilleri üzerinden saptadım. Buraya koymadıkları single vs varsa, onları gözden kaçırmış oldum. O nedenle sevdiğiniz ve aktif görünmeyen sanatçıları ayrıca aratmanızı önerebilirim. (Gönül isterdi ki bu sefer başka bir mecra deneyeyim; fakat şimdilik her şeyin bulunduğu mecra deyince akla ilk Spotify geliyor. Apple Music’i hala denemedim)
  • Listelerde sanatçıların eski ve yeni şarkılarından birer örnek bulunuyor. Bazı sanatçıların yeni şarkı kontenjanını ikiye çıkarttığım da oldu. Bu da onlara bayılmaktan çok, ilk seferde dinlediğimde birden fazla şarkının bariz olarak dikkate değer olduğunu düşünmemden kaynaklanıyor.
  • Esasında yeni şarkıları sadece 2017 yılında üretilen albüm ve/veya single’lar üzerinden seçme niyetindeydim; fakat kapsamı 2016 ile biraz daha genişletmiş oldum.
  • Eski şarkılarda müzik videosunun olmasını gözetmiştim. Yeni şarkılarda da 2016–2017 aralığı içinde ilgili sanatçının albüm ve/veya single çıkartmasını. Eski şarkılar için birden fazla müzik videosu hatırlayınca, yeni şarkılar için de birden fazla single ve/veya koca bir albümde bir sürü şarkıyla karşılaşınca seçimlerimde biraz keyfi davrandım.
  • Yazının başlığından anlaşıldığı üzere kategorizasyon anlamında “kadınlar”, “adamlar” vb. şekilde gideceğim gibi görünüyor. İlk bakışta cinsiyetçilik yaptığımı sananlar olabilir; fakat öyle bir niyetim yok. Niyetim sadece “dur ya birileri vardı şimdi ne yapıyorlar” sorusuyla eskisi kadar maruz kalmadığımız sanatçıları ortaya çıkartmak ve iyi vakit geçirmek. Bu niyetle şarkılara bakmaya başladıkça müzik türü dışında en kolay ve dengeli şekilde dağılımı bu şekilde sağlayabileceğimi düşündüm. (Listeler biriktikçe ve onlara göz atınca çok çok şarkı olduğunu göreceksiniz.) Her ne kadar niyetim bu olmasa da; popüler kültür ve cinsiyetçilik gibi mevzulara kafa yoran arkadaşlar için de, ele aldığım dönemde cinsiyet faktörünün sanatçılara ve şarkılara olan etkisi hakkında malzeme çıkarma adına, ilginç bir kaynak oluşturmuş olabilirim belki.

Serinin ilk listesi “Birtakım Kadınlar” hakkında önden birkaç not düşmem gerekirse;

  • Sonique ile başlayıp Tina Turner ile kapattığım listede epey isim ve şarkı var. Çeşitlilik hakkında kabaca fikir vermesi için Mariah Carey, Sheryl Crow, Marcy Gray, P!nk, Jennifer Lopez, Sophie Ellis Bextor, Jewel, Norah Jones, Mel C, Ciara, Avril Lavigne gibi bazı isimleri verebilirim. Listede kişileri sıralamam da epey gelişigüzel oldu.
  • Öncelikle belli isimlerin üzerinde durup sonradan o dönem hatırladığım tüm isimleri dahil etmeye karar verdim; fakat liste kapsamında özellikle değerlendirmediğim tek isim Madonna oldu. Belki sebebini tahmin edersiniz, kendisi her dönemin kadını olduğundan “ne gerek var” deme lüksünü kendime tanıdım. 2017’deki albümünün konser albümü olması da bunu destekledi. Yalnız şunu da söylemeliyim; Madonna’nın en beğendiğim dönemi “Ray of Light” diyebilirim rahatlıkla. “Music” ile “American Life” da hiç fena değildir, yine de Madonna arası vermekte sakınca yok bence.
  • Sadece tek bir liste için çıkan tablonun bu kadar kabarık olacağını düşünmemiştim. “Neredeyse herkes üretmiş, üretmeye devam ediyormuş. Ne hoş” diye başladım. Üstelik bunu sadece 2017 yılında piyasaya çıkanlar için söyleyebilirim (ki 2016’yı dahil etmem Kylie Minogue, Britney Spears, Christina Aguilera gibi adı listede olması beklenen birkaç kişiden dolayı. 2017 çoğunlukta yine.) Yeni çıkan şarkılar arasından pek çok beğendiğim oldu. Bazı şarkılar ise ilgili sanatçının tek yeni şarkısı olduğundan listede bulunuyor.
  • Baktığım tarihler arasında aktif olmamaları nedeniyle liste bulunmayanlar: Des’ree, Natalie Imbruglia, Meja, Alanis Morissette, Lauryn Hill, Sade, Gabrielle, Dido, Holly Valance, Jamelia, Jessica Simpson, Emilia, Samantha Mumba, Christina Millian, Emma Bunton
  • “Eskiler için kriter müzik videosu” diye yola çıktığımdan “Love” adlı şarkısı radyolarda çala çala hafızalara kazınan Rosey listede yok.
  • 2017’de bir şeyler yapmış olmasına rağmen, solo kariyeri hakkında hiçbir fikrim olmadığından Amy Lee de yok.
  • Aramızdan ayrılan Whitney Houston ve Aaliyah adına bir şey çıkmaz diye tahmin edebiliriz; ama yanılırız. Vefatları, arkalarından kendilerine ithaf edilen ve/veya eski kayıtlarından oluşan albümlerin çıkmasına mani olmuyor. Listeye bu tür girişimleri dahil etmedim, merak edenler profillerini kurcalayabilir.
  • Yeni şarkılarını bulup dinlediğimde özellikle kendilerinden bahsetmek istediğim iki isim var: Joan Osborne ve Jennifer Paige. “One of Us” şarkısıyla 90’ların son çeyreği denince akla gelen ilk kadınlardan diyebileceğimiz Osborne’un nedense müziği bıraktığını düşünmüşümdür. Fena halde yanıldığım gibi, kendisi bu yıl çıkardığı albümünde Bob Dylan parçalarını yorumlamış. Jennifer Paige ise ’90 sonlarında “Crush” gibi mükemmel bir single çıkartmış, sonrasındaysa ‘one hit wonder’ vakasına dönüşmüş ya da, yine Osborne gibi, nedensizce müziği bıraktığını düşündürtmüş olabilir. Yalnız bu yılki albümünde yer alan “The Devil’s in the Details” şarkısı bence kendisini “Crush”ın gölgesinden kurtarmış. Albümün diğer single’ları için aynı görüşte değildim; fakat bu şarkısıyla güzel bir geri dönüş yaptığını rahatlıkla söylebilirim.
  • Normalde yeni şarkıların “yeni” olması beklenir. Cher ise bu yıl 1965 yılında çıkarttığı albümü yeniden piyasa çıkartmış. Kylie Minogue’un Aralık 2016’da çıkarttığı Christmas temalı albümünden seçtiğim şarkı ’90 başlarından bir Eurodance klasiği olan “Everybody’s Free” cover’ıydı. Cover olmasıyla Cher’e göre yeni diyebiliriz. 🙂
  • Yeni şarkılarına bakınca bariz hayal kırıklığına uğradığım isimler ise Shania Twain ve Anastacia oldu. Shania Twain’in bu yılki albümünde vokali bana biraz tuhaf geldi. Sesinde bariz bir kalınlaşma vardı. Bu kalınlaşma hali vokalini de yapaylaştırmış gibiydi. (Açıklamayı ses mühendislerine bırakıyorum.) Listeye “More Fun” adlı şarkısını almıştım. Sesinin eski haline en çok benzediği şarkıyı sorarsanız, “Because of You” diyebilirim. Anastacia’nın albümünden şarkı seçmek de biraz zoraki oldu.
  • “Spotify’da hala olmayan albümler ve şarkılar” kontenjanına ise onca isim arasından sadece bir vaka çıktı. O da Mandy Moore. Kendisinin ilk etapta hatırladığım tek müzik videosu “In My Pocket” iken, platformda şarkının yer almamasıyla hayal meyal hatırladığım bir başka şarkısını dahil ettim.

Şimdi değerlendirme sırası sizde! Bakalım, ne kadar şaşıracaksınız…

Yazının görseli “LEN – Steal My Sunshine” müzik videosundan alınmıştır.