Kıyı Müzik’te yeni bir konsepte başlıyoruz: Dinleyiciler tarafından yanlış anlaşılan şarkılar. Şarkıyı yazan müzisyenin bir sebepten dolayı derdini anlatmayı başaramaması ya da anlatmak istediği şeyin tamamen yanlış anlaşılması nadir bir olgu değil. Bu akıbete sahip en ünlü şarkılardan biri Pearl Jam’in 1994 tarihli Vitalogy albümünde yer alan “Better Man” adlı şarkısı.
“Better Man” dinlediğim ilk Pearl Jam şarkılarından biriydi ve itiraf ediyorum ki büyük çoğunluğun yaptığı gibi ben de şarkıyı ilk dinlediğim zamanlarda yanlış anlamıştım. Şarkıyı ilk kez dinleyen birinin dikkatini çekecek ilk şey nakaratında Eddie Vedder’ın tekrarladığı “Can’t find a better man” dizesi. Pearl Jam konserlerinde hayranlarının haykıra haykıra söylediği bu dize ilk başta mutlu bir aşk hikayesini anlatıyor gibi görünüyor: Kadın öyle mükemmel bir adama aşık olmuştur ki ondan daha iyisini bulması mümkün değildir. Şarkıyı bu şekilde anlayıp sevgililerine ithaf eden kadınların ya da kendileriyle gurur duyan erkeklerin sayısının azımsanmayacak bir miktarda olduğunu tahmin etmek hiç zor değil. Oysa ki şarkı hastalıklı bir ilişkiyi ve sevdiği erkek tarafından aldatılan ya da ondan şiddet gören bir kadının çelişkisini anlatıyor.
Büyük bir kadın hakları savunucusu olan Eddie Vedder bu şarkıyı yazdığında henüz bir lise öğrencisiydi. Babası olarak tanıdığı adamın aslında üvey babası olduğunu ve öz babasının birkaç sene önce ölmüş olduğunu öğrendiği yıllar… Bu travma yetmiyormuş gibi bir de üvey babasından şiddet görüyordu; sadece kendisi değil, annesi de… “Better Man”i annesinin, eşiyle yaşadığı bu saplantılı ilişkiyi anlatmak için yazar. Şarkı, kadın karakterin bu hastalıklı ilişkiyi bitirmeye karar vermesiyle başlar. Ama bunu adama söylemeyi bir türlü başaramaz. Kendisini, adamı hala sevdiği için ayrılamadığına ikna etmeye çalışır. Ama aslında adama maddi ya da manevi olarak bağlı olduğu için ayrılamıyordur. Şarkıda anlatılan, hayatta kalmak için bir erkeğe muhtaç olan ya da yalnız kalmaktan korktuğu ve daha iyi birini bulamayacağını düşündüğü için elindekini de kaybetmek istemeyen bir kadının çelişkisi. Her ne kadar bu ilişkiden zarar görüyor olsa da bir türlü buna son veremiyordur. Şarkının ortalarına doğru kadın geçmişini hatırlar; gözü kara ve güçlü olduğu zamanları… Dünyanın, ayakları altına serileceğini düşündüğü yılları… Ama sonunda onu hak etmeyen biriyle kalakalmıştır ve artık istese de daha iyi bir seçeneği olmadığını düşünmektedir. Bu yüzden şarkının sonunda kadın ayrılma kararından vazgeçer: Şarkı, “she loved him, she don’t want to leave this way” dizelerinde kadının, adamı sevdiği için terk edemeyeceğini söylerken hemen bir sonraki “she needs him, that’s why she’ll be back again” dizelerinde aslında adama muhtaç olduğu için onu terk etse bile geri dönmek zorunda kalacağını söylüyor.
“Better Man” dünya üzerinde eşleri ya da sevgilileri tarafından şiddet gören ve bu durumu değiştirmek için ellerinden hiçbir şey gelmeyen milyonlarca kadının şarkısı. Şarkının çoğunluk tarafından mutlu bir aşk şarkısı sanıldığının farkında olan Eddie Vedder konserlerde şarkıya başlamadan önce genelde ya güçlü kadınlardan bahsediyor ya da hiçbir kadının hayatta kalmak için bir erkeğe muhtaç olmadığını; kadınların iyi eğitim alıp çalışmalarının çok önemli olduğunu ifade ediyor.
