Moda’nın birbirinden güzel sokaklarından birinde, adı üstünde küçük, şirin bir plak dükkanı olan Küçük Plak Dükkanı’nın sahibi Nevra İlhan’la dükkanın geçmişi ve bugünü, Record Store Day’in Türkiye’deki etkisi, plak piyasasındaki sayılı kadın plakçıdan biri olmanın nasıl bir şey olduğu gibi birçok konu üzerine çok keyifli bir söyleşi yaptık.
Küçük Plak Dükkanı çok yeni bir dükkan. Bu işe ne zaman ve nasıl başladın?
Merhaba Canan, öncellikle çok teşekkür ederim, beni ve dükkanı konuk ettiğin için. Çocukluğumda plak ve pikap olan bir evde büyüdüm ama sonrasında 2005 yılına kadar plakla herhangi bir bağım olmamıştı. 2005 yılında internetten eski bir pikap aldım ve plak toplamaya başladım. 2-3 yıl önce bir plakçı mı açsam derken dükkan için ayrıca plak almaya başladım. Burası da tam hayal ettiğim gibi bir dükkandı hemen kiraladım ve 2018 Ocak sonu Küçük Plak Dükkanı açılmış oldu.
Aynı zamanda bir oyun dergisinde yazıyorsun. Bilgisayar oyunlarının müzikten beslenen bir mecra olduğunu söyleyebilir miyiz?
Beş yıla yakın zamandır önce PCNet daha sonrasında da Level dergilerinde konsol, mobil ve PC oyun incelemeleri yazıyorum. Bilgisayar oyunlarında da müzik önemli. Filmler gibi oyunların da müziği için çok uğraşılıyor. İnceleme yazarken müziğin oyunla ne kadar uyumlu olduğuna da dikkat ediyorum mutlaka.
İstanbul’daki plak dükkanları içinde bir kadın tarafından işletilen birkaç plak dükkanından biri seninki. Müzik piyasasında erkek hakimiyetinden söz edebilir miyiz?
Dünyada da çok fazla değil, nedense hep erkekler plakçı olmayı düşünmüş. Ben de açıkçası bu eksikliği gördüğüm için de bu işe girmek istedim. Dükkanın ilk zamanlarında kadın olduğum için yadırgayanlar, şaşıranlar da oldu. Bu duruma ilk başta üzülsem de sonra alıştım. Onlar da alıştılar. Plak alanlar ve dinleyenler de sanki daha çok erkeklermiş gibi görünüyor ama benim müşterilerimin büyük bir kısmını kadınlar oluşturuyor ve bundan oldukça memnunum.
Dükkanda çoğunlukla ne tür plaklar bulunduruyorsun? Müşterilerin, dükkana geldiğinde senin müzik zevkine ait bir şeyler bulabiliyor mu?
Aslında hemen hemen her türe ait plak var dükkanda. Benim zevkime ait bir şeyler bulabilirler çünkü bir bakıma kendi sevdiğim albümleri alıyorum. Dükkan olduktan sonra daha çok araştırma yapıyorum; iyi bilmediğim türleri, grupları, sanatçıları öğrenmeye çalışıyorum. Dükkana gelen herkesten bir şey öğreniyorum. Bu da benim için çok eğitici oluyor. Yeni çıkan albümleri de bulundurmaya çalışıyorum.
Küçük Plak Dükkanı gibi butik bir plak dükkanını zincir mağazalardan ya da internet mağazalarından ayıran şeyler neler?
Biraz daha insancıl bir ortam sunmaya çalıştığımı söyleyebilirim. Dükkana gelen kişilerle sohbet ettikçe, aldıkları plakları gördükçe müzik zevklerini anlamış oluyorum. Bir daha geldiklerinde “tam size göre bir şey var” diyebiliyorum. Pearl Jam ile ilgili bir şey bulsam örneğin ilk sana haber veririm gibi. Gençlere tavsiyelerde bulunuyorum, hiç bilmedikleri bir grubu dinletiyorum, bir albüm kapağının ne anlama geldiğini ya da o şarkının kime yazıldığını anlatıyorum.
Seni birçok plak dükkanı sahibinden ayıran küçük ama önemli dokunuşların var. Örneğin dükkanın vitrinindeki yazı panosuna her gün bir şarkıdan alıntı yazıyorsun. Geçtiğimiz sonbaharda Kadıköy Plak Günleri için “All You Need is Vinyl” yazılı bir çanta yaptırmıştın. Yeni yıl için de “Let the Records Play” yazılı yeni yıl temalı bir çanta yaptırdın. Sık sık Avrupa’ya plak almaya gittiğini biliyorum. Oralardaki dükkanlarda nasıl konseptler var?
Şarkı sözleri benim için çok önemli, konuşmak yerine şarkılarla iletişim kurmayı sevdim hep. Bu yüzden her gün bir şarkı sözü yazmayı çok seviyorum. Sosyal medyadaki takipçilerin hoşuna gitmesi ya da sokaktan geçen kişilerin dikkat edip okuması beni çok mutlu ediyor. Avrupa’da en özendiğim şey, tüm yeni çıkan albümlerin aynı anda dükkanlarda olması. Şimdi Record Store Day için birçok plak çıkıyor ve biz bunlara hemen ulaşamıyoruz maalesef. İkinci el plaklara ulaşmak da oralarda daha kolay görünüyor. Bazı dükkanlarda olan plağı dinleyebileceğiniz pikapların olması güzel ama dükkanım küçük olduğu için bunu yapamıyorum. Bez çanta yaptırmayı hep istiyordum, o yüzden ara ara yine üzerinde şarkı sözleri olan çantalar olacak.
Dükkana plak almaya gelen insanlarla ilgili ne tür gözlemlerin var? Gelenlerin çoğu ne istediğini bilerek mi geliyor örneğin? Yoksa senden tavsiye isteyenler mi çoğunlukta? Ya da yaş aralığı olarak hangi yaş grubundan daha çok ilgi var plaklara?
Söylediklerinin hepsi var. Örneğin bir müşteri Madonna’nın True Bluealbümü var mı diye giriyor içeri, vitrinde Nick Cave görüyor, onu alıyor hemen ya da karıştırırken bulup almayı sevenler var. Genelde hediye almak için geldiklerinde tavsiye istiyorlar. Benim dükkanıma gelenlerin çoğu genç ve bu oldukça sevindirici. Onlara tavsiye vermek de eğlenceli oluyor. Ben de onların yeni isimlerden kimleri dinlediklerini öğreniyorum böylelikle.
Plak gençlerin hayatına sonradan dahil olmaya başlayan bir şey. Bu konuda da çoğu ne yapması gerektiğini bilmiyor; çünkü teknik bilgileri yok doğal olarak. Plak dinlemeye başlamayı düşünenler için ne önerirsin?
Ben çok eski bir pikap aldım 2005 yılında hiç araştırmadan etmeden. O zaman için bana yeterli oldu. Sonrasında çokça araştırdım ama bütçe de önemli tabii. Her şeyde olduğu gibi pikap ve ses sistemi konusunda da inanılmaz fiyatlar çıkabiliyor. Pikapta ses kalitesinden de önce plağa zarar vermemesi önemli olan. Ses sistemleri ve pikap satan kişilerle görüşüp bilgi almaları daha doğru olacaktır.
Record Store Day Türkiye’deki bağımsız plak dükkanlarının tanınırlığına bir katkı sağlıyor mu?
Record Store Day henüz diğer ülkelerde olduğu gibi coşku ile kutlanmıyor. Bu konuda Kontra Plak çok başarılı, o güne özel konserler düzenleyerek, gerçek anlamıyla kutlamış oluyor. Son birkaç yıldır Record Store Day’e özel plaklar çıkıyor. Yavaş yavaş olacak gibi. Fred Perry bu sene plak dükkanlarına katkıda bulunmaya karar vermiş dünya çapında. Hep yaptığı bir şeymiş. Fred Perry’nin özel hazırlanmış bez çantaları hediye olacak o gün plak alanlara. Bir de geçen sene de yapmıştım, atıştırmalık yiyecek ve içecek olacak.
Satışlar kriz ortamından etkilendi mi?
Beni psikolojik olarak etkiledi diyebilirim. Euro’nun artıyor olması soğanı bile etkiliyorsa bizi de haliyle doğrudan etkiliyor. Yurtdışında plak fiyatları artıyor ve üstüne de Euro yükseliyor. Alım gücü düşünce de plak biraz lüks kalıyor. Ben fiyatları çok yükseltmemeye çalışıyorum çünkü plak alınsın, dinlensin istiyorum. Uzun uğraşlar sonucu bulup aldığım plağı çok isteyen birisi aldığında ben de mutlu oluyorum.
Plak sektörünün geleceği hakkında ne düşünüyorsun?
Son yıllarda bir moda olduğu kesin. Plak satışları artıyor tüm dünyada da. Bütün albümler plak olarak çıkıyor. Şu an 19 yaşında olan bir genç, bilgisayar ya da telefonundan dinlemek yerine pikap ve plak alıp müzik dinliyor, bu çok sevindirici. İçinden çıkan kitapçıkları ya da posterleriyle, iç zarfın üzerindeki şarkı sözleriyle plak iyi müzik dinlemenin dışında güzel bir nesne. Filmlerin ve dizilerin de bu konuya katkısı var. Son 4-5 yıldır izlediğimiz bütün dizilerde neredeyse hep plak dinleyen biri var. Ara ara etkisini yitirme ihtimali olsa da plakların modası kolay kolay geçmez gibi geliyor bana.
Küçük Plak Dükkanını ziyaret etmek isterseniz Bademaltı no:5/A, Moda-Kadıköy adresinde bulabilirsiniz.
Sosyal medyadan takip etmek isterseniz: https://www.instagram.com/kucukplakdukkani/ https://www.facebook.com/kucukplakdukkani/
